Nietoperze. Rodzaj Chiroptera (rękoskrzydłe). Jedyne ssaki, które potrafią latać. Budzą w ludziach irracjonalny lęk. Że wkręcą się we włosy. Że wyssą krew. Że nie wiem, przyśnią się w nocy?
Jest to rząd ssaków cechujących się skrzydłami umożliwiającymi im samodzielne latanie (jedyny ssak obdarzony zdolnością aktywnego lotu), obejmujący na świecie ok. 950 gatunków zaliczanych do 2 podrzędów: nietoperzy owocożernych (Megachiroptera) oraz nietoperzy owadożernych (Microchiroptera). Wszystkie nietoperze posiadają unikatowe, właściwe tylko im cechy. Jest to przede wszystkim zdolność do echolokacji (nietoperz wydaje dźwięki o dużej częstotliwości, lokalizując w ten sposób przeszkody terenowe lub swój posiłek). Potrafią zrównywać temperaturę swojego ciała z temperaturą otoczenia oraz regulować akcję serca i oddech, które to cechy minimalizują stratę energii w ciągu dnia lub w czasie zimowego snu. Potrafią też regulować tempo swej przemiany materii. Charakterystyczna pozycja głową w dół - człony pazurowe nietoperzy podginają się samoczynnie pod wpływem ciężaru - zwierzątko się nie męczy i nie wykonuje żadnej pracy.
W Polsce mamy 21 lub 26 gatunków, zwierzątka te są tak tajemnicze, że biolodzy wciąż się kłócą o liczbę gatunków. W każdym razie wszystkie są prawnie chronione. Nasze nietoperze dzielą się na dwa podgatunki: mroczkowate (mroczki, nocki, gacki, karliki i borowce) i podkowcowate. Największym nietoperzem w Polsce jest borowiec wielki (
Nyctalus noctula).
Jest krytycznie zagrożony wyginięciem. Jego waga waha się w granicach 15 - 40 gramów, skrzydła osiągają imponującą rozpiętość nawet do 460 mm (jak gołąb). Naturalnym środowiskiem jego życia są lasy, spotkać go można jednak także w pobliżu ludzkich osiedli, a nawet w miastach. W dzień ukrywa się najczęściej w wysoko położonych dziuplach drzew, rzadziej w skrzynkach dla ptaków lub nietoperzy. W ostatnich latach coraz częściej są spotykane na terenie południowej Polski w opuszczonych budynkach. Ma rude, lśniące krótkie futerko, a błony lotne prawie czarne.
Najmniejszym z kolei polskim nietoperzem jest podkowiec mały (
Rhinolophus hipposideros).
Długość ciała około 40 mm, rozpiętość skrzydeł do 250 mm, masa ciała 3,5-10 g. Przedramię o długości 37-42,5 mm. Barwa sierści futerka szarobrązowa na grzbiecie, szara lub szarobiała na brzuchu. Uszy spiczaste i szerokie, skrzydła szerokie i zaokrąglone na końcach, ogon dość krótki, nie wystający poza błonę ogonową. Błony skrzydłowe bardzo ciemne, uszy i pyszczek jaśniejsze.
Największym nietoperzem świata jest rudawka wielka (
Pteropus giganteus), inaczej zwana latającym psem.
Rozpiętość skrzydeł sięga nawet 170 cm. Jest owocożerna i jako wyjątek wśród nietoperzy żeruje za dnia.
Z kolei najmniejszym jest świnionos malutki, albo inaczej ryjkowiec malutki (
Craseonycteris thonglongyai).
W ogóle jeden z najmniejszych ssaków na ziemi osiągający imponująco malutką wagę - do 2 gramów oraz długość ciała 30 mm - trzmiel jest większy i cięższy.
Zły PR gatunkowi robią nietoperze - wampiry (
Desmodontinae), które występują wyłącznie w Ameryce Południowej i obejmują tylko trzy gatunki - wampir, wampirzec białoskrzydły i wampirek sierścionogi.
Unikatowym, opisanym tylko wśród wampirów zjawiskiem jest dzielenie się pokarmem z innymi członkami stada. Odbywa się to w ten sposób, że po przybyciu do miejsca noclegu te nietoperze, którym z jakichś powodów nie udało się pożywić krwią, „zaczepiają” współtowarzyszy domagając się krwi, a ci zwykle przekazują im część swojej zdobyczy. Jest to jeden z wielu opisanych przez etologię przykładów altruizmu odwzajemnionego wśród zwierząt. Nietoperz, któremu nie udało się polowanie, mógłby nie przeżyć do następnego polowania, a w każdym razie znacznie spadłyby jego szanse. W istocie zjawisko to jest korzystne dla wszystkich członków stada, w przypadku bowiem nieudanego polowania liczyć mogą na pomoc innych. W ten sposób stado wspólnie zwiększa swoje szanse przeżycia.
Tak że naprawdę nie ma się czego bać.
Dobra, dobra. Chwila. Chcesz sobie skomentować lub ocenić komentujących?
Zaloguj się lub zarejestruj jako nieustraszony bojownik walczący z powagą